gasfabriek
In 1925 werd het industriespoor in Deventer geopend. Dat kunt u in bovenstaand filmpje bijna live meemaken... In 2023 werd een stukje van dit spoor op initiatief van SIED op het oorspronkelijke spoortracé op het terrein van de Gasfabriek herlegd. Dit ter herinnering aan het industriële verleden van de fabriek, waarin ook het vervoer per spoor van brandstoffen een belangrijke rol speelde.
Op youtube zijn nog meer prachtige fimpjes te zien over oud Deventer met fragmenten over het spoor:
Gasfabriek 100 jaar - deel 1 (Marofilm)
Gasfabriek 100 jaar - deel 2 (Maro-film)
In 1925 werd er een belangrijke stap gezet met de aanleg van een nieuwe haven waarbij de industrieterreinen op Bergweide werden ontsloten met een spoorverbinding. Het zogenaamde industriespoor leverde voor bedrijven een belangrijke logistieke bijdrage, vooral in de wederopbouwperiode. Er werd van alles getransporteerd, zoals blik, zand, grind, hout, kolen, cokes, metaal, zout, gas, graan, afval, olie, bouwmaterialen, veevoeder en mee. De neergang van de industrie en daarmee ook van het industriespoor begon in de jaren zestig. De toename van het verkeer en de vracht over de weg maakte het industriespoor onrendabel. In 2003 werd het opgeheven en uit het industriegebied van Deventer verwijderd.
Ook de Gasfabriek kreeg destijds een rechtstreekse aansluiting op het landelijk spoorwegnet. Het toegangsspoor naar het terrein van de Gasfabriek lag tussen de administrateurswoning en de directiewoning en ging dwars door de tuinen heen.
Het was wel oppassen geblazen met het ophangen van de was in deze tuin!
In de Gasfabriek werden de kolen verhit waardoor stadsgas werd geproduceerd voor onder andere gasfornuizen en straatverlichting. Als de IJssel dichtgevroren was, konden schepen de gashaven niet bereiken. Kolen werd dan per trein met kolenwagons aangevoerd. Een bijproduct van de productie van stadsgas was cokes, dat ook werd afgevoerd per trein.
Eind jaren vijftig schakelde de Gasfabriek over op aardgas en al snel de fabriek een distributiebedrijf, aanvoer van kolen en afvoer van cokes werd overbodig. De gashouders werden omgebouwd tot buffers en de stoomketels werden geschikt gemaakt voor olie. Er kwamen geen kolenwagens meer voor de cokes, maar oliewagens. De laatste melding van deze wagons was in 1967. Tijdens de sloop in 1973 werden ook de sporen verwijderd.
Over het industriespoor heeft SIED een boek uitgebracht dat helaas is uitverkocht. Wel is de website over het industriespoor nog actief!
Op onze website vindt u meer informatie over de sporen naar de bedrijven in dit nummer van de Nijvertijd. En over de Gasfabriek in dit nummer van Nijvertijd.
In onze bedrijvendatabase vindt u de gasfabriek hier.
Het spoortracé in de jaren vijftig door het kolendepot met uiterst links nog een gedeelte van het nog bestaande ketelhuis. De schoorsteen, watertoren en de gashouders zijn begin jaren zeventig afgebroken. Bron: Collectie Overijssel
